Busisiwe Mkhwebane

Livela

Template:Infobox officeholder

Imvelaphi nemfundo yakhe[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

UMkhwebane wazalelwa eBethal eMpumalanga ngomhla wesi-2 kweyoMdumba ngo-1970, waza waphumelela ibanga leshumi kwisikolo iMkhephula Sekondari ngo-1988. Waphumelela nge-BPro, walandelisa nge -LLB kwiDyunivesithi yasemaNtla (neyaziwa ngokuba yiDyunivesithi yaseLimpopo kule mihla). Emva koko, wafumana idiploma yomthetho wobumbano kunye nediploma ephezulu kwirhafu kwiYunivesithi yaseRand Afrikaans (ngoku eyiYunivesithi yaseGoli). [1] Ngo-2010 wagqiba iMasters kwiNkokheli yoShishino kwiYunivesithi yoMzantsi Afrika . [2]

Umsebenzi[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

Ngo-1994 uMkhwebane wajoyina iSebe lezoBulungisa njengoMtshutshisi woLuntu emva koko ukusukela ngo-1996 njengeGosa lezoLawulo loMthetho kwiCandelo leMicimbi yeHlabathi. Ngo-1998 wazibandakanya neKhomishini yamaLungelo oluNtu yoMzantsi Afrika njengomphandi omkhulu. Kunyaka olandelayo wazibandakanya ne - ofisi yoMkhuseli Woluntu njengomphenyi omkhulu kunye nokubambela njengommeli wephondo Ngo-2005 wayeka ukujoyina iSebe leMicimbi yezeKhaya njengomlawuli kwimicimbi yeembacu, wabambela umphathi oyintloko kubaphathi abafuna ukukhusela ngo-2009.

Ukusukela ngo-2010 ukuya ku-2014 usebenze njengoMcebisi ngokuFudukela kwelinye ilizwe kunye neeNkonzo zoLuntu kwindlu yozakuzo yoMzantsi Afrika e China. [3] Ingxelo ye- Organised Crime and Corruption Reporting Project yathi ngeli xesha i-akhawunti yebhanki kaMkhwebane ibhalwe yi- HSBC ngokufumana i-US $ 5000 ehlawulwa lusapho lakwa - Gupta ngokunxulumene nekhontrakthi yeziporo zikaloliwe ne China South Rail . [4] [5] UMkhwebane wasikhaba ngaw 'omane isityholo sokuba wafumana imali kusapho lakwaGupta. [6]

Ngo-2014 wabuyela eMzantsi Afrika wayokusebenza njengomlawuli kulawulo lwengcaciso lwelizwe kunye nentsebenziswano kwiSebe lezeKhaya. UMkhwebane emva koko wasebenza njengomhlalutyi we- Arhente yoKhuseleko lukaRhulumente ukusukela ngeyeKhala yowama-2016 ukuya kweyeDwarha yowama-2016 phambi kokuba achongwe njengoMkhuseli Woluntu ngo-Okthobha ka-2016. Ngethuba lokutyunjwa kwakhe kwaziswa ukuba wayenobudlelwane obusondeleyo kunye noMongameli uJacob Zuma ngelo xesha. [7]

Usebenze njengelungu lebhodi yeNgxowa-mali yeembacu, apho iintlawulo zoncedo lwezezimali zenziwa kwiimbacu ezisengxakini. [8] Usebenza njengoMlawuli woPhuhliso lweShishini eIyanilla Bricks. [9]

Iimpikiswano njengoMkhuseli Woluntu[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

Iqela leempikiswano kunye nezigwebo ezinxulumene noko ezikhusela uMkhuseli Woluntu zenzeka ngexesha lokuphatha kukaMkhwebane. Amaqela ezopolitiko iDemocratic Alliance kunye neCongress of the People bacele ukuba uMkhwebane asuswe njengoMkhuseli Woluntu ngelixa imibutho yoluntu efana ne- COSATU kunye ne- Organisation Undoing Reuse Abuse ifuna ukuba kufanelekile ukuba abambe isikhundla. [10]

Ingxelo kaMkhwebane malunga nokwamkelwa okungafanelekanga kwemali engange-R500,000 kumkhankaso wonyulo luka-Mongameli ophumeleleyo lika-Mongameli Cyril Ramaphosa wase- BOSASA ibe yimpikiswano kwiziphumo zayo, ubunjani bophando, kunye nemeko yezopolitiko apho ibibhalwe khona. Iziphumo zengxelo, zokuba uRamaphosa ulahlekise ngabom ipalamente ngalo mnikelo, uchazwe ngumongameli njengequlathe "ukungachaneki okuninzi kwezinto, iziphumo ezifunyanisiweyo azichananga emthethweni, azikho ngqiqweni kwaye kwezinye iimeko, zidlula ububanzi bamandla omkhuseli woluntu. " [11] [12] URamaphosa ufune ukuphononongwa kwezomthetho ngengxelo yoMkhuseli Woluntu, [13] inkundla igwebe ukuba ingxelo mayibekelwe bucala [14] kwaye iofisi yakhe ayinalo igunya lokuphanda lo mbandela. [15] Inkundla ikwatsho ukuba uphando lukaMkhwebane "alukho mthethweni," "alunangqondo" [16] kwaye "alunankathalo" [17] ngelixesha esithi "uMkhwebane uye wasilela ukuqonda igunya lakhe kwaye wasilela ekusebenziseni umthetho ngokuchanekileyo kwaye wavavanya ubungqina obuphambi kwakhe." [18]

NgoJuni ka-2017, ngokucebisana nowayesakuba ngumlawuli weBhanki enguVimba yoMzantsi Afrika (i-SARB) (2003-2012), uStephen Goodson, nangaphandle kokubonisana noochwephesha bakarhulumente okanye abaphengululi bezomthetho, uMkhwebane wayila utshintsho kuMgaqo-siseko ukuze kubuzwe kwaye kususwe inkululeko ye-SARB kunye negunya lebhanki lokugcina ukunyuka kwamaxabiso kulawula; emva koko wayalela iPalamente ukuba yenze olo tshintsho kuMgaqo-siseko. [19] Ukuphulukana nokuzithemba kwizibophelelo zikarhulumente woMzantsi Afrika kubangele ukulahleka kwezigidi zeerandi . [20] NgeyeThupha ka-2017 i-Reserve Bank yaphumelela kummangalelwa uMkhwebane yaza yashiya umyalelo wayo njengophula umthetho wokwahlula-hlulwa kwegunya, nalapho uMkhwebane wabhena khona. [21]

INkundla ePhakamileyo yagweba ngokuchasene noMkhuseli Woluntu yaze yabeka bucala iziphumo zikaMkhwebane ngokuchasene nabantu abamele uluntu lwaseBapo ba Mogale befumanisa ukuba indlela yokuqokelela ingxelo ineziphene ezininzi. [22]

Ngenyanga yeSilimela ngowama-2022, uMongameli Cyril Ramaphosa waye wanqumamisa uMlamli weRiphabhliki uBusisiwe Mkhwebane, owayechongwe ukuba abe yintloko yequmrhu elichasene norhwaphilizo ngowayesakuba nguMongameli uJacob Zuma nosoloko etyholwa ngokuthatha icala.[1]

  1. "CV for Busisiwe Mkhwebane" Parliamentary Information Centre, Parliament of the Republic of South Africa archived from the original on 18 October 2016  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. Maphumulo, Solly (9 October 2016) "God will keep me standing, says new Public Protector" IOL retrieved 17 February 2017 
  3. "A profile of Adv Busisiwe Mkhwebane - Office of the PP - DOCUMENTS" www.politicsweb.co.za 26 June 2019 retrieved 2019-07-29 
  4. Cameron, Jackie (2019-07-31) "HSBC joins dots from Gupta-friendly public protector to Chinese rail company kickbacks" BizNews.com (in en-GB) retrieved 2019-08-01 
  5. JORDAAN, NOMAHLUBI (30 July 2019) "$5,000 payment to Mkhwebane flagged by HSBC bank: report" TimesLIVE (in en-ZA) retrieved 2019-08-01 
  6. "Mkhwebane denies Gupta financial links" SABC News (in en-US) 2019-07-30 retrieved 2019-08-01 
  7. Mkhwanazi, Siyabonga (28 July 2019) "How PP Busisiwe Mkhwebane went from 'nowhere’ to centre of political storm" www.iol.co.za (in English) retrieved 2019-07-29 
  8. "Profile: Advocate Busisiwe Mkhwebane" archived from the original on 19 October 2016 retrieved 17 October 2016  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. "Public Protector Interview: Busisiwe Mkhwebane" archived from the original on 19 October 2016 retrieved 17 October 2016  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. "Ramaphosa raises 'grave concerns' about Public Protector's grasp of the law - report" News24 (in English) 2019-08-01 archived from the original on 2019-08-01 retrieved 2019-08-01 
  11. "Public protector's findings were wrong and irrational, says Cyril Ramaphosa" TimesLIVE (in en-ZA) 21 July 2019 retrieved 2019-07-31 
  12. Kekana, Mashadi (22 July 2019) "Public protector welcomes Ramaphosa’s decision to place report on review" The M&G Online (in English) retrieved 2019-07-31 
  13. FEKETHA, SIVIWE (21 July 2019) "Ramaphosa to seek judicial review of Public Protector's Bosasa report" www.iol.co.za (in English) retrieved 2019-07-31 
  14. "High Court sets aside Mkhwebane's CR17 donation report in scathing judgment" News24 (in English) 2020-03-10 archived from the original on 2020-03-10 retrieved 2020-03-10 
  15. "Mkhwebane had no jurisdiction to investigate CR17 campaign donations, court rules" www.iol.co.za (in English) retrieved 2020-03-10 
  16. "Busisiwe Mkhwebane roasted as court finds for Cyril Ramaphosa in Bosasa matter" TimesLIVE (in en-ZA) retrieved 2020-03-10 
  17. "Mkhwebane’s conduct in CR17 probe reckless, unfathomable and unlawful, court finds" News24 (in English) 2020-03-10 archived from the original on 2020-03-10 retrieved 2020-03-10 
  18. Nicolson, Greg "Ramaphosa vs Mkhwebane: Court sets aside Mkhwebane’s ‘irrational, reckless’ CR17 report" Daily Maverick (in English) retrieved 2020-03-10 
  19. de Wet, Phillip; Steyn, Lisa (21 June 2017) "The Holocaust denier, the public protector and the Reserve Bank" Mail & Guardian (Johannesburg, South Africa) archived from the original on 7 July 2017  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  20. Herman, Paul (13 June 2018) "MPs to wait for Mkhwebane's reply before deciding on inquiry" News 24 archived from the original on 13 June 2018  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  21. Omarjee, Lameez (15 August 2017) "SA Reserve Bank wins court bid against Public Protector" Mail & Guardian (Johannesburg, South Africa) archived from the original on 17 August 2017  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  22. Davis, Rebecca "ANALYSIS: Inside the latest findings of Public Protector Busisiwe Mkhwebane to be set aside by the courts" Daily Maverick (in English) retrieved 2019-08-12