Monza

Livela

I-Monza ngumasipala wase-Italiya onabemi abayi 122 058, ikomkhulu lephondo laseMonza kunye neBrianza eLombardy nakumbindi we. enye yezona ndawo zivelisa kakhulu eYurophu [1] .Ngumasipala wesithathu ngobukhulu kwingingqi yeLombardy ngabemi, wandulelwa nguMilan kunye neBrescia.

Ngamaxesha amaRoma kwangqinwa njengoMoguntiacum (Joannes Georgius Graevius, Thesaurus antiquitatum et historiarum Italiae: Ligurum et Insubrum, seu Genuensium et Mediolanensium), kodwa abanye ababhali baxela i-vicus ye -Modicia, nokuba ubungqina bobukho babantu bukhulu kakhulu bufunyenwe. indawo yaseMonza ngaphambili. I-Monza yayikwi- Via Aurea okanye i-Via Spluga, indlela ye-consular yaseRoma eya e-Como kunye ne-Spluga pass .

Isixeko safumana ixesha elibaluleke kakhulu kwezopolitiko kunye nophuhliso lobugcisa obunzulu ngenkulungwane yesi - 7, xa yayilikomkhulu lasehlotyeni loBukumkani baseLombard ; emva koko esi sixeko sangena kulawulo loBukhosi obuNgcwele baseRoma, nangona sinemida enkulu yokuzimela, kwaye ekugqibeleni, ukusuka kwinkulungwane ye-11, sangena kwi-orbit yaseMilan . I-Monza yayiphantsi kolawulo lwendlu ehloniphekileyo yeeNkosana zaseMorigia ezihlangene neViscontis . Umasipala okhululekileyo ngenkulungwane ye-13, ngenkulungwane ye-14 iMonza yangena kulawulo lweVisconti yaseMilan, eyathi yalandela ikamva layo, emva koko yadlula phantsi kolawulo losapho olunamandla lwaseDurini lwaseMilan phakathi kokuhlala kwabantu baseSpain . I-Durinis yanika isixeko kunye nommandla wayo wonke owandisiweyo ukunyuswa kwezoqoqosho nenkcubeko kubaluleke kakhulu, bakha izakhiwo ezibalulekileyo ezigunyazisiweyo ezivela kwiingcali zezona zibalulekileyo zelo xesha, banikela ubomi kumaphulo amakhulu okuhombisa kwiibhotwe zabo kunye nakwiCathedral, apho bona ngokwabo basebenza amagcisa akhethwe yiDurinis kwibhotwe eliqaqambileyo eMilan ngeDurini . AbakwaDurini bathatha isigqibo kungekuphela nje kubudlelwane ababugcinileyo kunye neHabsburgs kunye newonga lenkundla yabo ababeyibambe eMonza yamagcisa kunye neengqondi ekuphembeleleni ukhetho lukaMaria Teresa waseOstriya ukuzisa inkundla yaseHabsburg kwesi sixeko, besakha. ngaloo ndlela i-villa ye-archducal, ngoku ebizwa ngokuba yi -Villa Reale . I-Durini yasongamela isixeko kunye nommandla waso de kwaba sekupheleni kolawulo lwe-feudal. UMonza ke wahlala phantsi kolawulo lwase -Austrian, wada waba yinxalenye yoBukumkani baseSardinia (ngoko uBukumkani base-Italy ukusuka kwi -1861 ) kwi- 1859 .

Ngomhla wama-29 kaJulayi 1900, ukumkani wase-Italiya u-Umberto I wagwintwa eMonza ezandleni ze-anarchist uGaetano Bresci . Ngo-1910 i- Expiatory Chapel yagqitywa, eyakhelwe ukukhumbula iminyaka elishumi yokubulawa komlawuli.

Kuzo zonke iinkalo ze-nucleus yasekuqaleni yesixeko, eqokelelwe kwi -cathedral yaseSan Giovanni Battista kunye ne- Arengario, iindawo zokuhlala kunye nezoshishino zisanda kuvela. I-Monza, esele iziko le-textile kunye ne-artisan ekhethekileyo kwiifektri ze-hat, ngoku sele iyindawo ebalulekileyo yoshishino (ubunjineli, umbane, ukutya, iphepha, iplastiki kunye nempahla kunye namashishini eempahla) kunye neenkonzo, ngokukodwa kwiindawo zokuthenga.

Ikwayaziwa ngakumbi ngobukho be- Autodrome yeSizwe, apho i- Italian Formula 1 Grand Prix ibanjelwa khona.

  1. "GDP at regional level" (in English) marzo 2020