Ulwimi lwesiEdo

Livela

I-Edo /ˈɛd oʊ/ [1] (eneempawu zolwimi, Ẹ̀dó), ebizwa ngokuba yiBini (eBenin), lulwimi oluthethwa e-Edo State, eNigeria. Lulwimi lwenkobe lwabantu base-Edo kwaye yayilulwimi oluphambili loBukhosi baseBenin kunye nowandulelayo, Igodomigodo.

Ukusasazwa[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

IsiEdo lulwimi lwesiEdoid. Ezi lwimi zikwathethwa kwiRivers State nakwiBayelsa State, eNigeria.

IiPhonotactics[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

Ulwakhiwo lwe-syllable lulula, ubukhulu becala yi-CVV, apho i-VV inokuba sisikhamiso eside okanye /i, u/ kunye nesikhamiso somlomo okanye sempumlo esahlukileyo.

I-Othografi[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

Ialfabhethi ye-Edo inoonobumba abahlukeneyo beallophone ezifakwe nasali ze /ʋ/ kunye /l/, mw kunye n :

A B D E F G Gb Gh H I K Kh Kp L M Mw N O P R Rh Rr S T U V Vb W Y Z
/a/ /b/ /d/ /e/ /ɛ/ /f/ /ɡ/ /⁠ɓˠ⁠/ /ɣ/ /ɦ/ /i/ /k/ /x/ /kp/ /l/ /m/ /ʋ/ /l/ /o/ /ɔ/ /p/ /r/ /ɹ̝̊/ /ɹ̝/ /s/ /t/ /u/ /v/ /ʋ/ /w/ /j/ /z/

Izikhamiso ezinde zibhalwa ngokuphinda kabini unobumba. Izikhamiso zeempumlo zinokubhalwa nge-final -n okanye nge-consonant yokuqala yeempumlo. Ithoni ingabhalwa nge-accent accent, imvakalozwi yengcwaba, kunye nokungaphawulwanga, okanye ngo-h wokugqibela (-nh ngesikhamiso seempumlo).

Bona kwakho[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

  • Abantu base-Edo
  • Uncwadi lwe-Edo
  • Ubukhosi baseBenin

Iimbekiselo[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]

  1. Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook, Edinburgh
  • Emovon, uYoshuwa A. (1979). Isifundo se-phonological sika-Edo (Bini), ngokubhekisele ngokukodwa kwibinzana lomlomo. IYunivesithi yaseLondon, iSikolo seMpuma kunye neZifundo zaseAfrika (eUnited Kingdom)

Amakhonkco angaphandle[tshintsha | Yenza izilungiso kokubhaliweyo]