Ingxoxo Enkulu YomGinwa nomKristu - Isiqendu soku-I

Livela
Ibhalwe ngu-W. W. Gqobha

Laa madoda ayencokola ehleli ngasebuhlanti, encokola ngezinto ngezinto, ade azakuphathelela nangezaseZwini; imfundo; imibuso, owasemaXhoseni nowaseLungwini. kubonakele ngexesha elifutshane efudumala omabini laa madoda, elowo exhathise ngelakhe icala.

Usukile uphakade likhoyo sele efudumele, wawuncoma umhlaba, wayebongisela nagobuKristu, nemfundo kwanombuso wasemlungwini, wazek'ezantsi ukuthetha kwakhe, wathi:-

Umhlab'uyolile, kunguwo loo nyaka,
Usuka amadlu, udloba utwela;
Utalas'igidi, umnandi Wancama,
Uyolis'udlubu, unawamatshamba.
Uthembis'ubuntu, ubong'isidwandwa,
Unaz'izinyanya, wothusa ngezanya;
Ayabheka-bheka onk'amagqobhoka,
Angen'eluhlwini, ayawutelela.
Umhlab'uyolile uvus'ukudala,
Ziintlombe, 'migidi, kwaneziheula;
Kusinw'ingodwane, 'miqolo yenamba,
'Midudo, kuleqa akukho 'qhitala.
Kusilw'imithayi, kusel'windlolothi,
Kuselelw'ukufa nasezikolweni;
inkol'itshitshile, iphel'isidima,
'MaKristu ziintusi, ngooJingqi-mabala
Kusil'idyakana, kujole omdala,
Kusil'ootitshala kunxil'abantwana;
Akukho mahluko kumKristu neqaba,
Bahleli behluthi, indyeb'eliteya.
Umhlab'uyolile, ungath'usafika,
'Kulila imbande yomthi Wotalaso;
Yotywala bomXhosa, bucim'izinqgala,
Buncas'inombiza enyanga umxhelo.
Izimi kaThixo, 'Manxiwa kuphela,
Kumke bafundisi, kulil'izikhova,
Ezityalikeni kukwaMnebese,
Kufiwe impela, kusingwa kwasemva.
Imfundo yintoni, baph'oonyana benu?
Baqgibe laa mazwe, befun'inikisi,
Yona nto ifunwa ziintaka iinkuku,
Kusa ziqondele, kuhlwe zingayiboni.
Baxwaye ngxowana, zizele ngumoya,
Ziihabile saka apha zimdakana;
Banxule tasana 'zinoonodyuwana,
Benama phetshan'okuqhathanisela.
Bemke nale mfundo niyenze igugu,
Nithi inithimba nibe niyincoma;
Bemkile kwaphela namangaba-ngaba,
Bemke nesigubhu sotywala bomlungu.
Ziph'iintombi zenu, iZwi liyintoni?
Zigqibe lo mhlaba zifun'ooMisisi;
Ziqeshe zindlwana, ziqhum'ulwamity,
Zivum'oovayise ezindlolothini.
Nalahl'amakhazi nalahla ikhaya,
Namhla nizigudu kwanamabungelo
Nivinjwa neendaba, nenziw'abantwana,
Ningamafikwana angooNxu-mkhonjana,
Nafane nalahla, umbuso wakowenu,
Nagalel'emzini watshona owenu;
Nifana kwanathi, niphoko-phalala,
Ngombus'enikuwo, nidumb'amaqeba.
Suduka mfondini, akukho nto into,
Yekani sisele, sinxile sitshabe;
Akukhont'isento, umhlab'uphelile,
Nambuzo, namfundo, naliZwi, tu nto-nto.
Sesincamamisa, nangona sekunje,
Kwakula masiko, aseluhlangeni,
Sasivele nawo, kwasemandulweni,
Sincamis'umxhelo, sesifile kade.
Simfaninye nani, akukho mahluko,
Kumbuso, kwimfundo, mawo mawoshe,
Yizani sisele, sidude, sixhentse,
Sibhubhe siphele, ooKhunu badane.
Iqaba, gqobhoka, bahamba ngepasi,
Nomvuz'ukwanjalo nasentsebenzweni;
Kwindlala nezifo, kwirhafu nomthimbo,
Ndifung'umkhwekazi, induku nentambo
Siselel'ukufa thina boomaqaba,
Side sitshonele siye kooLwanganda;
KwiNyangw'ephezulu, siye kundileka,
Kub'asithakathi, asikuya kutsha.
Simke kwezi rhafu, nombus'olidlaka,
Waaqondwa kudala, kwangamarhanuga;
Alahla ancama, kwanamaHintsathi,
Namhla yonke loo nto, mathol'esagwityi.
Umhlab'ubonga, kujub'izigweba,
Kuvuk'izigxabe nakumagqobhoka;
Inkolo ibhitye yaba yintshwenyane,
Ingine, inzonze, yaba lubivana
Ifuz'ulovane ludyojwe ngentshongo,
Ngemin'elishushu ilanga lehlobo,
Lona lufinyela lube liqothwana,
Lunesizotholo sentsila yecuba.

UZWELIZAYO

khawupheze mfondini, khawuyek'ukunaba,
khawubuy'izithende, iingcinga ziingxuthe,
Uye kwezo mini ulilela zona,
Ukuba ngazo ke waathin'uNtsikana?
Engekho umlungu, bungekho notywala,
Esaxel'ukuthi, 'Lumkani maXhosa,'
Ngasempumalanga kuza imiphanda,
Nasentshonalanga kuz'ifatyazana
Zombin'ezondywala zitsolele kuni,
Ze nizicezele, lukhwekhwe lwexhwili;
Ziza neshwangusha, nosala nenkwitshi,
Umgqephe bubuthi noba ngamaswili.
Umhlab'uyaqhwesha, umhlab'uyahlela,
Uthembis'inkongo, ufumbath'umoya,
Kulandel'isanga, kuthembis'isithunzi,
Kuthemb'umshologu, kufaml'enkungwini.
Kuvel'amabala, uxel'ulovane,
Uqhatanisela njengay'ingqumeya;
Umhlaba uvele wanaw'amatshamba,
Ulidlongodlong'welizibhekamacala.
Umhlaba yimbulu, unxib'ezobuntu,
'Kanti unomsila, uzingel'impuku,
'Lizwe lasemzini, lidl'ankonazana
Linje ngengxangxosi, liphosa mcingana.
Bangaphi na wethu abamke kumdaka,
Bengenalw'ithemba, lingekho nekhaya,
Begxothiwe apha,besazakhamele
Ezint'uthi wena zicim'izingqala?
Uth'umhlab'uyole, uyol'uyintoni?
Ungenazingondo zando ziziinyani?
Aphi amandulo abantu bokuqala,
Bemka kwenjenjani, bawushiya ngazwi ni?
Buphi na ubuntu, buphi na ubumnandi?
Kuhluthwa, kududwa, kusemgidini,
Kubi kuxheliwe nako zintonjane,
Kubi kwalusiwe ngamakhandilili.
Uphi na umncono wamanz'anobomi?
Khawuxele kaloku sicaka sobhelu,
Nguban'ongalili ziintsizi neentlungu,
Ziindlala, nezifo, nguban'ongangcwabi?
'Zizungu nobubi nguban'onganxili?
Ngamashwa, miphanga, nguban'ongaguli?
Zikhulu zityebi, nguban'ongazili?
Bamfaninye bonke, akukh'usileleyo.
Ziph'inizityebi zemali neenkomo?
Ziphi na iinqili zabonwabileyo?
Izizwe zomhlaba ziya zixhwithana,
Ngethambo lomhlaba zisagxagxisana.
Zibhushulisana, zimfamekisana,
Zisene hokoha, kwanalo igode,
Le nzuz'engenafa kwelizay'ilizwe,
Emk'umnt'engumsuxa ongumpha wezala.
Ziph'in'izikhulu, ziphin'iindwalutho
Ekade zifuye zonke, zonk'ezonto;
Zashiy'elemincili kwaneziyolo,
Ziph'inizigondw'ezimis'imixhelo?
Uqhayisa ngesono, umnand'onesinkwa?
Osukela umntu kusan'engcwabeni?
Loo nto lidongwane lokufa nemasi.
Yiva ndikutyele, ezintw'azinafa.
Wod'umke na gxebe, ufel'esonweni?
Uxele inkumbi, efel'emcingeni?
mfondini wakwethu, 'du lenze iguqu.
Nganeno kwengcwaba kuzanyelw'izulu.